متن دعای کمیل دعایی است از حضرت علی که کمیل بن زیاد نخعی روایت کرده است. متن دعای کمیل مشتمل بر مضامین بلند و متعالی در شناخت خداوند و درخواست بخشش گناهان است. علامه مجلسی متن دعای کمیل را بهترین دعاها دانسته است. متن دعای کمیل از دعاهای رایجی است که شیعیان در شب نیمه شعبان و شب های جمعه می خوانند.
سند متن دعای کمیل
منبع متن دعای کمیل کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی است. شیخ طوسی متن دعای کمیل را به نام دعای خضر در ضمن اعمال ماه شعبان آورده است. وی می‌گوید: روایت شده که کمیل بن زیاد نخعی امیرالمؤمنین را دید که در شب نیمه ماه شعبان در حال سجده امتن دعای کمیل را می‌خواند. سپس دعای مشهور کمیل را نقل می کند. سید بن طاووس در اقبال الاعمال ، علامه مجلسی در زاد المعاد و کفعمی در ضمن اعمال نیمه شعبان متن دعای کمیل را آورده‌اند. شیخ عباس قمی نیز در مفاتیح الجنان متن دعای کمیل را به نقل از مصباح المتهجد آورده است. علامه مجلسی متن دعای کمیل را بهترین دعا معرفی کرده است.
ثواب قرائت متن دعای کمیل
سید بن طاووس در کتاب اقبال الاعمال بعد از اینکه کلام شیخ طوسی در مصباح المتهجد را می‌آورد، روایت دیگری را نقل می کند که کمیل بن زیاد می‌گوید روزی با مولای خود، امام علی در مسجد بصره نشسته بودم و جمعی از اصحاب حضرت هم حضور داشتند. از حضرت سؤال شد که معنای این آیه که خدا می فرماید فِیهَا یفْرَقُ کلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ چیست؟ حضرت فرمودند: آن شب نیمه شعبان است. سوگند به کسی که جان علی در دست قدرت اوست هیچ بنده ای نیست جز اینکه تمام آنچه بر او از نیکی و بدی می‌گذرد، در شب نیمه شعبان برایش تقسیم می شود تا آخر سال او. هر بنده ای که آن شب را به عبادت احیا کند و دعای حضرت خضر را بخواند ، دعای او مستجاب می شود.
عارفان عاشق، بیدار دلان منصف و شایستگان به حقایق متصف، جایگاه متن دعای کمیل را در میان همه دعاها چون جایگاه انسان در میان همه موجودات می دانند، یعنی چنانکه انسان را اشرف خلایق به حساب می آورند، متن دعای کمیل را اشرف دعاها می شمارند و از آن تعبیر به انسان الادعیه می کنند. نظر و رای دقیق علامه کم نظیر ، محقق خبیر و حدیث شناس آگاه حضرت مجلسی بر این است که متن دعای کمیل بهترین دعاهاست.
