متن دعای جوشن صغیر یکی از گنجینه‌های ارزشمند بر جای مانده از امام موسی بن جعفر است که در قالب ۱۷ فراز منش شاکرانه زیستن را به انسان یاد می دهد. یکی از گنجینه‌های ارزشمند بر جای مانده از امام موسی بن جعفر ، دعایی به نام جوشن صغیر است که در کتاب مفاتیح الجنان پس از دعای جوشن کبیر آن را دیده و شاید خوانده باشیم. متن دعای جوشن صغیر ، به گفته کفعمی در حاشیه کتاب بلد الامین از دعاهای پر ارج و پرمحتوای شیعه است. محتوای متن دعای جوشن صغیر که از زبان امام موسی کاظم نقل شده از جهاتی قابل بررسی و توجه است؛ یک جنبه جالب توجه آن ، ترسیم شرایط تاریخی و دشمنی های خلفای بنی عباس علیه امام موسی کاظم در مقدمه متن دعای جوشن صغیر ست؛ یکی از ویژگی های متن دعای جوشن صغیر این است که در عین حال که دعا است ، نوعی گزارش تاریخی نیز در آن دیده می‌شود. جهت دیگر، جنبه عبادی و آموزنده متن دعای جوشن صغیر در ارتباط با دقایق و ظرایف شکرگزاری بنده نسبت به رب العالمین است.
متن دعای جوشن صغیر شامل ۱۷ بند است که پایان آنها با اندکی تفاوت به یک عبارت ختم می‌شود. در این عبارت که در همه بندها تکرار می‌شود ترکیب دو صفت قدرت و بردباری پرودگار را می‌بینیم که در کنار هم بسیار زیبا است. در هر بند متن دعای جوشن صغیر نعمتی ذکر و در پایان آن حمد الهی بیان می‌شود. در سه بند اول متن دعای جوشن صغیر ، امام موسی کاظم از دشمنی‌ها، تعدی‌ها و حسدهایی که متوجه‌شان شده و به رحمت الهی شر آنها برطرف شده است، سخن به میان می‌آورند. در بند سوم و چهارم متن دعای جوشن صغیر نیز نعمت‌ها را به شکلی بسیار زیبا ترسیم می‌کنند و در بندهای پس از آن، به صورت مقایسه‌ای داشته‌های خود را ذکر می‌کنند که آموزنده و در خور توجه است.
آغاز متن دعای جوشن صغیر اندکی متفاوت است. متن دعای جوشن صغیر با ترسیم شرایط دشواری که امام موسی کاظم با آن مواجه هستند، آغاز می‌شود. پیش از آغاز متن دعای جوشن صغیر در کتاب مفاتیح الجنان نوشته شده است که امام موسی بن جعفر با رسیدن خبر تهدید از جانب خلیفه ، متن دعای جوشن صغیر را می‌خوانند. در سه بند اول متن دعای جوشن صغیر ، امام موسی کاظم از دشمنی‌ها، کینه ورزی‌ها و حسادت خلفا نسبت به خویش با خدا سخن می‌گویند. به عبارتی این متن توصیف امام معصوم از ظلم بی‌اندازه حکومت بنی عباس نسبت به ایشان است. نکاتی در ضمن این توصیف‌های تاریخی به چشم می‌آید که قابل توجه هستند، در این متن امام موسی کاظم از ویژگی‌های حاکمان بنی عباس از جمله دشمنی شدیدشان با امام که حاکی از ترس آنها است ، حسد و دورویی و نفاقشان سخن می‌گویند.
یکی از آداب زیبای دعا که از مکتب اهل بیت آموخته‌ایم همین است که نعمت‌های الهی که خداوند در زندگی به ما مرحمت کرده است، مرور کنیم و سپاسگزارانه از آنها یاد کنیم و امام موسی کاظم در متن دعای جوشن صغیر نیز از این پشتیبانی های رحیمانه خداوند در موقعیت های سخت سخن می‌گویند. جملاتی متن دعای جوشن صغیر هست که نمایش قدرت ایمان و توکل امام موسی کاظم است. امام موسی کاظم علیه السلام در متن دعای جوشن صغیر ، زاویه های مختلف زندگی ما را که آنها را خالی تصور می کردیم، پر از خدا می‌کنند، نعمت ها را به ما نشان می دهند و به خدا عرضه می دارند: کل ذلک منک این تن سالم ، آرامش ، در کنار خانواده بودن ، لذت بردن از طعم غذاها ، هوا و نسیم را احساس کردن، تندرست و توانمند بودن، آسودگی خاطر همه از توست. این از خدا بودن را ما نمی بینیم. امام موسی کاظم این مطلب را برای ما روشن می کنند. چراغ هایی را برای ما روشن می‌کنند که با آن می بینیم چه قدر خدا داشتیم؛ خدایی یاور که مقتدر است و در عین حال بردبار.
