هِرات یکی از کلان‌شهرهای افغانستان، مرکز ولایت هِرات در غرب آن کشور است. این شهر پس از کابل، دومین شهر پرجمعیت افغانستان محسوب می‌شود. هِرات قطب صنعتی و مهم‌ترین کانون فرهنگی - هنری افغانستان به‌شمار می‌آید. رودخانه معروف هریرود از کنار این شهر می‌گذرد.
این شهر یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای افغانستان است و همراه با کابل، مزار شریف و قندهار یکی از چهار شهر بزرگ افغانستان به‌شمار می‌آید. باشندگان اصلی آن به زبان فارسی با لهجه هراتی سخن می‌گویند. از دههٔ ۱۳۷۰ هرات مرکز جذب مهاجران زیادی از سرتاسر افغانستان بوده‌است. ساکنان اصلی این شهر اقوام فارسی‌زبان بودند، البتّه هم‌اکنون هرات دارای اقوام مختلفی است و عمدهٔ زبان محاوره‌ای در این شهر فارسی است. بیشتر مردم در این شهر زبان فارسی با لهجهٔ هراتی دارند. دیگر اقوام ساکن در آن عبارتند از:عرب (عرب خزاعی .عرب شیبانی ) پشتون، هزاره، ترکمن و . شهر هرات در غرب افغانستان، در یکی از هموارترین مناطق جغرافیایی افغانستان موقعیت دارد. هِرات را در گفتارهای ادبی و رسمی هِرات باستان می‌گویند. این شهر از بابت مناره‌ها و معماری‌های عالی و مجلل خود شهرت دارد و در گذشته و حال، هِرات یکی از مراکز عمدهٔ آموزشی شمرده شده‌است. این شهر در سال ۲۰۰۹ پس از بررسی شهرهای مختلف جهان توسط سازمان یونسکو شامل برنامه هزار شهر و هزار زندگی این سازمان گردید. بسیاری از شاعران و نویسندگان و عارفان و صوفیان فارسی در این شهر زاده شده یا زیسته‌اند، با این همه هرات به دلیل داشتن دو مرز مشترک با کشورهای ایران و ترکمنستان و دارا بودن بزرگترین شهرک صنعتی افغانستان بزرگترین مرکز تجارتی افغانستان به‌شمار می‌آید. تا کنون هیچ سرشماری دقیقی در شهر هرات نشده‌است، اما اخیراً مسوولان دولتی اعلان کرده‌اند که این شهر دیگر ظرفیت پذیرش جمعیت بیشتری را ندارد. هرات به پانزده ناحیه و ده‌ها محلّه تقسیم شده‌است. نماد شهر قلعه اختیار الدین (اَرگ) این شهر است. مسجد جامع و مناره‌های این شهر نیز نمادهای دیگر آن به حساب می‌آیند. هرات میزبان نزدیک به نیمی از فعّالیّت‌های صنعتی افغانستان است، کارخانجاتی در زمینهٔ تجهیزات موتورسیکلت، برق و الکترونیک، منسوجات، شکر، سمنت (سیمان) و انواع خوراکی در این شهر واقع شده‌اند، هرات همچنین بازار بزرگ فروش خودروهای وارداتی در سراسر افغانستان است. در شمال حومهٔ هرات مسوولان دولتی در حال ساخت یک پالایشگاه نفت هستند. در هرات اماکن تاریخی مذهبی نظیر مساجد، مناره‌ها و ساختمان‌های تاریخی شهرت فراوانی دارند. هرات باستان دارای مکان‌های تاریخی چون قلعه اختیارالدین یا (ارگ) مسما است. منارهای هرات یکی از بزرگترین آثار تاریخی افغانستان به‌شمار می‌رود که ۹۳۰ سال قدمت تاریخی دارد.
