تاجیکستان مشمتل بر نواحی تاریخی خجند، فرغانه، زرافشان و پامیر است. این نواحی چهارگانه هیچ‌گاه وحدت سیاسی امروزی را نداشتند و هرکدام از آن‌ها در طول تاریخ در حدود قلمروی دولت‌ها و حکومت‌هایی بودند که مرکز آن‌ها در بیرون از تاجیکستان فعلی بوده‌است. از این رو، سرزمین تاجیکستان را نمی‌توان ملاک تاریخ آن کشور قرار داد، هرچند که تاجیک‌ها خود را میراث‌دار سغدیان، بلخیان، خوارزمیان و سکاییان می‌دانند.[۱]
